نوار قلب چیست؟
نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام، یک آزمایش سریع است که در آن جریان و فعالیت الکتریکی قلب سنجیده می‌شود. به طور معمول از تست نوار قلب برای تشخیص بیماری‌های قلبی، تپش قلب، گرفتگی عروق، تعداد ضربانات قلب، اختلالات الکترولیتی در بدن، اثرات به جا مانده از حمله‌های قلبی گذشته و ضخیم شدگی عضلات دیواره قلب استفاده می‌کنند.
در این آزمایش ساده، فرد بیمار هیچ گونه احساس درد یا ناراحتی ندارد و بعد از اتمام آن می‌تواند مثل همیشه به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد. الکتروکاردیوگرام در واقع فرایندی بی‌خطر است که به عنوان یک اقدام اولیه در بررسی دردهای قلبی، اهمیت زیادی دارد و به تمام افرادی که به سکته قلبی، آنژین صدری و مشکلات حاد قلبی مشکوک هستند، توصیه می‌شود.
چه افرادی به تست نوار قلب احتیاج دارند؟
گاهی اوقات ممکن است برخی افراد به علائمی همچون درد قفسه سینه، ضربان نامنظم قلب، احساس ضعف و خستگی، تپش قلب، تنگی نفس و سرگیجه دچار شوند که اکثر آن‌ها نشان دهنده مشکلات قلبی هستند. از این رو شخص بیمار باید در سریع ترین زمان ممکن برای درمان، نزد یک پزشک متخصص برود.
در چنین شرایطی ممکن است پزشک انجام نوار قلب را به آن‌ها تجویز کند تا بتواند به طور دقیق‌تر مشکل را بررسی کند. در واقع نوار قلب به پزشک کمک می‌کند درمان مورد نظر را بهتر و دقیق‌تر انتخاب نماید و تشخیص اشتباه نیز صورت نگیرد.
آیا برای انجام تست نوار قلب محدودیت سنی وجود دارد؟
بهتر است بدانید افراد در سنین مختلف می‌توانند بدون مشکل تست نوار قلب را انجام دهند و هیچ گونه محدودیتی در این امر وجود ندارد. این آزمایش ممکن است در هر سنی تجویز شود و برای نوزادان و کودکان هم هیچ خطر و عوارضی ندارد.
نحوه گرفتن تست نوار قلب چگونه است؟
نحوه گرفتن نوار قلب اهمیت زیادی دارد و افرادی که این کار را انجام می‌دهند، باید مهارت و تخصص کافی داشته باشند. زیرا تست نوار قلب اطلاعات بسیار مهمی از وضعیت سلامت قلب را در اختیار تیم درمانی و پزشک متخصص قرار می‌دهد و اگر به صورت صحیح انجام نشود، ممکن است مشکلات جدی را در روند درمان بیمار به همراه داشته باشد.
برای گرفتن تست نوار قلب ابتدا فرد بیمار باید لباس‌های نیمه بالایی خود را از تن خارج کند و سپس رو به بالا و به‌صورت مستقیم دراز بکشد. پس از آن، تکنسین ۱۰ الکترود را با استفاده از پد چسب به پوست قفسه سینه وصل می‌کند و سپس در مرحله بعدی، کامپیوتر موارد و اطلاعات لازم را با استفاده از اتصالات بر روی یک کاغذ شطرنجی ثبت می‌کند.
بعد از گرفتن نوار قلب، تکنسین تمام الکترودها را به راحتی از بدن بیمار جدا می‌کند و برگه نوار قلب را به او تحویل می‌دهد. شخص بیمار نیز باید آن را نزد یک پزشک متخصص ببرد تا مورد بررسی قرار گیرد. دقت داشته باشید گرفتن نوار قلب به زمان زیادی احتیاج ندارد و تمام این فرایندها کمتر از ۱۰ دقیقه زمان می‌برند.
نوار قلب نرمال به چه صورت است؟
زمانی که قلب به صورت نرمال به فعالیت خود ادامه می‌دهد، یعنی هر قسمتی از آن به صورت مشخص منقبض می‌شود. در چنین شرایطی یک نوع ضربان الکتریکی، این انقباض را در عضله‌ها ایجاد می‌نماید. این ضربان‌ها در طول یک‌سری سلول‌های تخصص یافته حرکت خود را ادامه می‌دهند و سپس در کل قلب پخش می‌شوند.
درواقع، این سیستم ضربان قلبی تعیین می‌کند که انقباض‌ها به صورت هماهنگ انجام شوند. هنگامی که تمام امواج به صورت کامل در نوار قلب مشاهده می‌شوند و ترتیب صحیح را دنبال می‌کنند، یعنی قلب حالتی نرمال دارد و ضربان‌های آن نیز یک مسیر منظم را دنبال می‌کنند.
نوار قلب نرمال معمولا دارای انحراف جهت و شدت امواج نیست و ریتمی منظم دارد. در قلب‌های سالم، معمولا ضربان‌های الکتریکی حدود ۶۰ الی ۱۰۰ بار در دقیقه قلب را منقبض می‌کنند. این امواج الکتریکی و انقباض‌ها نیز ابتدا حرکت خود را از دهلیزها شروع می‌کنند و به طرف بطن‌های قلب می‌روند. دقت داشته باشید نرمال بودن یا نبودن نوار قلب باید توسط پزشک تشخیص داده شود و نباید این کار را به عهده افراد ناآگاه و غیرمتخصص گذاشت.
نکاتی که برای گرفتن نوار قلب باید به آن توجه کنید
- به طور معمول، پیش از انجام تست نوار قلب نباید هیچ گونه فعالیت فیزیکی داشته باشید. بنابراین از ورزش کردن و انجام فعالیت‌های سنگین قبل از الکتروکاردیوگرام پرهیز کنید.
- هنگام گرفتن نوار قلب، بدن‌تان باید آرام و بدون استرس باشد. به همین دلیل سعی کنید دلهره و نگرانی نداشته باشید و خونسردی خود را نیز حفظ کنید.
- پیش از مراجعه به کلینیک یا مطب، وعده‌های غذایی سنگین نخورید و اگر احساس گرسنگی داشتید، یک میان وعده سبک را انتخاب نمایید.
- آقایان قبل از مراجعه به مرکز درمانی و گرفتن نوار قلب، باید موهای سینه خود را بتراشند تا الکترودها به خوبی به پوست بچسبند و مشکلی در آزمایش ایجاد نشود.
- تا حد امکان قبل از انجام تست، آب سرد ننوشید؛ زیرا ممکن است در الگوهای الکتریکی تغییر ایجاد شود و ضربان قلب نیز افزایش یابد.
- از پوشیدن لباس‌های تنگ بپرهیزید و لباسی را انتخاب کنید که به صورت آزاد باشد تا در آن احساس راحتی داشته باشید.
- دقت داشته باشید تفسیر نوار قلب باید حتما توسط یک پزشک باتجربه و متخصص انجام شود. چراکه سایر کادر و پرسنل فعال در مرکز درمانی، تخصص لازم را در این زمینه ندارند.
- از انجام تست الکتروکاردیوگرام در زمانی که تب دارید و دمای بدن‌تان بالا است بپرهیزید زیرا در این حالت معمولا تپش و ضربان قلب به صورت عادی و نرمال نیست.