آزمایش‌ها و پژوهش‌هایی که تاکنون انجام شده نشان می‌دهند که به‌طور معمول، آقایان بیشتر از بانوان در معرض بیماری‌های قلبی قرار دارند! بر همین اساس، این سوال مهم در ذهن بسیاری از افراد ایجاد شده که چرا مردان بیشتر از زنان دچار بیماری های قلبی می شوند؟
آیا میزان ابتلا به بیماری قلبی در مردان بیشتر است؟ اگر شما هم به دنبال پاسخ این سوال‌ها هستید، بهتر است بدانید اغلب بیماری‌های قلبی به علت چاقی، استرس، عوامل ژنتیکی، سبک زندگی ناسالم و دیابت در افراد به وجود می‌آیند؛ اما به دلیل تولید یک‌سری هورمون‌ها توسط تخمدان، زنان کمتر دچار مشکلات قلبی می‌شوند. در اصل به دلیل فقدان این هورمون‌ها، احتمال مبتلا شدن مردان به بیماری‌های قلبی نسبت به خانم‌ها بیشتر است.
تفاوت قلب مردان و زنان
ظاهر قلب زنان و مردان تقریباً شبیه بهم است، اما یک‌سری تفاوت‌های مهم و اساسی در عملکرد آنها وجود دارد که بهتر است به خوبی با آنها آشنایی داشته باشید. در واقع با شناخت این تفاوت‌ها بیشتر پی خواهید برد که چرا مردان بیشتر از زنان دچار بیماری های قلبی می شوند؟ پس در ادامه مقاله هم با ما همراه باشید.
ساختار قلب
توجه داشته باشید به طور متوسط، قلب خانم‌ها نسبت به قلب آقایان حدود ۱۰ الی ۲۰ درصد کوچک‌تر است. این اختلاف سایز در حفره‌های قلب و ضخامت دیواره بین دو بطن هم وجود دارد. اندازه بطن‌ها و حفره‌های قلب زنان از مردان کوچک‌تر بوده و ضخامت دیواره‌های بین بطن نیز باریک‌تر است.
خانم‌ها به طور میانگین ضربان قلب سریع‌تری نسبت به مردان دارند؛ اما حجم خونی که در انقباض از قلب مردان خارج می‌شود، به نسبت بیشتر از زنان است. همچنین توجه داشته باشید که در خانم‌ها میزان EF حدود ۵ الی ۱۰ درصد از مردان کمتر است.
پاسخ قلب و عروق
یکی دیگر از مهم ترین تفاوت قلب آقایان و خانم ها که نمی‌توان آن را نادیده گرفت، پاسخ قلب و عروق است. توجه داشته باشید پاسخ قلب و عروق خانم‌ها نسبت به استرس‌های محیطی، به مراتب بیشتر از مردان است و هنگام مواجه شدن با شرایط استرس‌زا، ضربان قلب آنها چندین برابر می‌شود. در حالی که مردان هنگام استرس، شریان‌های شان دچار انقباض شده و فشار خون‌شان افزایش می‌یابد.
یکی از شایع ترین بیماری‌های قلبی که در آقایان و بانوان تقریبا به صورت یکسان رخ میدهد، انسداد عروق کرونر قلب است. این بیماری می‌تواند بعد از گذشت مدتی موجب بروز علائم ایسکمی شود و خطر ابتلا به سکته قلبی را چندین برابر افزایش دهد.
حمله قلبی به عنوان رایج ترین علت مرگ و میر در بین زنان و مردان شناخته شده و مکانیسم ایجاد آن در بین افراد تفاوت چندان زیادی ندارد. اما همچنان ممکن است خیلی‌ها به دنبال پاسخ این سوال باشند که چرا مردان بیشتر از زنان دچار بیماری های قلبی می شوند؟
دقت داشته باشید در برخی مواقع چربی هنگام گردش خون می‌تواند به بعضی از قسمت‌های دیواره عروق بدن بچسبد و یک‌سری برجستگی‌ها به نام پلاک داخل رگ‌ها به وجود بیاورد. پلاک آتروسکلروزی به مرور زمان اگر مستحکم شود، علائم انسداد عروق کرونر را به وجود می‌آورد. خانم‌ها می‌توانند برخی عوامل خطر قلبی داشته باشند که آقایان از آنها برخوردار نیستند.
علائم انسداد عروق قلب در بانوان متنوع‌تر است و می‌تواند نسبت به مردان بسیار متفاوت‌تر باشد. بعد از بروز علائم نیز تشخیص انسداد عروق در بانوان با کمک تست‌های تشخیصی، مقداری پیچیده‌تر و سخت‌تر از آقایان است.
خانم‌هایی که به سکته قلبی دچار می‌شوند، معمولا نسبت به آقایان وضعیت بدتری خواهند داشت؛ زیرا اغلب دیر به دکتر قلب مراجعه می‌کنند و تاثیر درمان‌های پس از سکته قلبی یا میزان مصرف داروها در آنها نیز کمتر است.
عوامل آسیب‌زا
تمام عوامل خطر یا آسیب‌زا مانند فشار خون، دیابت، سیگار، چربی خون، سابقه خانوادگی و چاقی برای مردان و زنان مشابه است؛ اما خانم‌ها به علت مسائل هورمونی و حاملگی، بیشتر از آقایان در معرض دیابت و فشارخون هستند که خود این موارد به عنوان مهم ترین عوامل زمینه ساز بیماری‌های قلبی شناخته شده‌اند.
با این حال در پاسخ به این سوال که آیا میزان ابتلا به بیماری قلبی در مردان بیشتر است؟ می‌توان گفت در اکثر مواقع آقایان بیشتر در معرض خطرات بیماری‌های قلبی قرار دارند؛ اما گاهی اوقات خانم‌ها نیز به دلایل مختلف، نسبت به آقایان با علائم وخیم‌تری رو به رو خواهند شد.
بیشتر خانم‌هایی که دچار فیبریلاسیون دهلیزی می‌شوند، علائم شدیدتری نسبت به آقایان دارند. فیبریلاسیون دهلیزی در واقع نوعی ضربان نامنظم قلب یا آریتمی قلبی است که هنگام دچار شدن به آن، ضربان قلب از حالت عادی خارج می‌شود. این بی‌نظمی می‌تواند به همراه تپش قلب و ایجاد لخته خون نیز باشد.
آقایان هم به دلیل انسداد عروق قلبی یا حمله قلبی بیشتر دچار نارسایی قلبی می‌شوند. اصلی ترین علت نارسایی قلب، از بین رفتن بافت قلبی یا وجود نداشتن انقباض عضلات قلبی است که آن را با نارسایی سیستولی می‌شناسند. در خانم‌ها نیز برعکس آقایان، نارسایی دیاستولی تقریباً شایع‌تر است.
اصلی ترین تفاوت قلب مردان و زنان در این نوع نارسایی‌ها، داشتن پیش آگاهی بهتر دیاستولی است. این نوع نارسایی قلبی به علت کوچک بودن اندازه قلب یا سفتی جدار قلب رخ میدهد و با رخ دادن آن، خون به اندازه کافی وارد قلب نمی‌شود.
حمله قلبی
بانوان به دلیل وجود هورمون‌های استروژن تا زمان یائسگی ایمنی بیشتری در مقابل بیماری‌های قلبی دارند و کمتر از آقایان به مشکلات قلبی همچون حمله قلبی دچار می‌شوند. به همین خاطر پیدایش حمله قلبی در آنها حدود ۵ الی ۱۰ سال دیرتر از آقایان رخ میدهد.
البته ناگفته نماند که به دلیل بالاتر بودن سن بانوان در زمان حمله قلبی، خطر آن نسبت به مردان بیشتر بوده و عوارض جدی‌تری نیز به همراه دارد. حال که به خوبی متوجه شدید چرا مردان بیشتر از زنان دچار بیماری های قلبی می شوند و مهم ترین تفاوت قلب مردان و زنان در چیست، بهتر است به فکر سلامت خود باشید و هر چند وقت یک‌بار به متخصص قلب مراجعه کنید تا وضعیت‌تان به خوبی مورد بررسی قرار بگیرد.
شایع ترین و مهم ترین علائم حمله قلبی
از جمله شایع ترین علائم حمله قلبی در آقایان می‌توان به درد فشار دهنده، احساس سوزش در قفسه سینه و احساس درد در ناحیه پشت جناغ اشاره کرد. این علائم در خانم‌ها کمتر از آقایان دیده شده و علائم اصلی حمله قلبی در آنها شامل دردهای غیر تیپیک در ناحیه قفسه سینه، علائم گوارشی و تنگی نفس می‌شود.
در واقع همین موضوع می‌تواند باعث گمراهی در تشخیص صحیح و درمان حمله قلبی در بانوان شود. اکثر خانم‌ها بعد از مشاهده علائم حمله قلبی، موضوع را خیلی جدی نمی‌گیرند و کمتر از مردان به پزشک مراجعه می‌کنند. بیشتر خانم‌ها علائم حمله قلبی را به مواردی همچون فشارخون بالا و دیابت نسبت می‌دهند و به فکر حمله قلبی نیستند. در نتیجه این موضوع موجب وخیم‌تر شدن وضعیت قلب خواهد شد.
از آن جایی که خانم‌ها در زمان لازم برای رفع مشکلات قلبی به دکتر قلب مراجعه نمی‌کنند، بیشتر در معرض آسیب‌های جدی و مرگ قرار می‌گیرند. همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، تفاوت قلب آقایان و خانم‌ها چندان زیاد نیست اما بهتر است هر کسی به خوبی این تفاوت‌ها را بداند تا از قلب خود به بهترین شکل ممکن مراقبت کند.
علائم حمله قلبی در برخی موارد می‌تواند شامل سرگیجه، ضعف، حالت تهوع، سوزش معده و غش نیز باشد. بنابراین اگر زمانی متوجه چنین علائمی به صورت ناگهانی بودید، بهتر است آنها را نادیده نگیرید.
توجه داشته باشید زمانی که خانم‌ها دچار انسداد عروق قلبی یا سکته قلبی می‌شوند، احساس خستگی شدید زیادی دارند و توانایی انجام کارهای عادی روزمره را هم از دست می‌دهند. در این زمان تعریق سرد و احساس تنگی نفس نیز در آنها بیشتر می‌شود و حتی در زمان استراحت هم ممکن است دچار تنگی نفس ناگهانی شوند.
در آقایان، عروق کرونر در بخش‌های ابتدایی و قسمت‌های بزرگ قابل مشاهده هستند و از این جهت می‌توان خیلی راحت آنها را درمان کرد؛ اما عروق کرونر مسدود شده در خانم‌ها ریزتر بوده و به همین دلیل مشاهده کردن آنها نسبتاً کار دشواری است.
در هر صورت نیاز است زمانی که شاهد علائم مختلف حمله قلبی بودید، سریعاً به پزشک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید تا معاینه لازم برای‌تان صورت بگیرد و خطری سلامت‌تان را تهدید نکند.
نکات مهم برای جلوگیری از بروز بیماری‌های قلبی
پس از این که دانستید چرا مردان بیشتر از زنان دچار بیماری های قلبی می شوند ، بهتر است با مهم ترین نکات مراقبتی برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی نیز آشنا شوید تا با رعایت کردن آنها اجازه ندهید سلامت قلب‌تان به خطر بیفتد.
- اگر سیگار می‌کشید، بهتر است مصرف آن را قطع کنید و تا حد امکان نیز در محیط‌هایی که دود سیگار در آن‌‌جا وجود دارد قرار نگیرید.
- در طول روز فعالیت بدنی کافی داشته باشید و حدود ۳۰ الی ۴۵ دقیقه ورزش کنید.
- به طور مرتب قند خون، فشار خون و چربی خون خود را کنترل کنید و اجازه ندهید از حد نرمال عبور کنند.
- در برنامه غذایی خود مصرف سبزیجات، میوه‌های تازه، غلات و حبوبات را بیشتر کنید.
- از داروهای گیاهی و دمنوش‌های مفیدی همچون زالزالک، زعفران، چای سبز و… که به تقویت سیستم قلب کمک می‌کنند، به شکل مرتب بهره بگیرید.
- از مصرف غذاهای فرآوری شده، غذاهایی با منشاء حیوانی، مواد خوراکی خیلی شیرین و مصرف قندهای ساده بپرهیزید.
- نوشیدن قهوه نیز برای سلامت قلب بسیار مفید است اما به شرطی که در مصرف آن زیاده‌روی نکنید.
- به جای بهره‌گیری از چربی‌های مضر، از چربی‌های مفید و روغن‌های گیاهی همچون روغن زیتون، روغن کنجد و روغن آفتابگردان استفاده کنید.
- دقت داشته باشید تفاوت قلب مردان و زنان موجب نمی‌شود که نکات مراقبتی مهم جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی را رعایت نکنید. به همین خاطر حتی اگر از سلامت کامل برخوردار هستید، هر چند وقت یک‌بار تست ورزش را انجام دهید تا فاکتورهای ریسک موجود به خوبی شناسایی شوند و با مدیریت آنها جلوی به وجود آمدن اکثر بیماری‌های قلبی را بگیرید.
- افرادی که سن‌شان بالای ۶۵ سال است، بیشتر از سایر افراد در معرض ابتلا به عوارض آنفولانزا، همچون حمله قلبی هستند. از این رو، متخصصان قلب و عروق توصیه می‌کنند افراد مسن، هر سال واکسن آنفولانزا را دریافت کنند.
- استرس‌های محیطی را کاهش دهید و عواملی که باعث ایجاد اضطراب در شما می‌شوند را از خود دور نمایید.
- از مصرف کردن مواد حاوی الکل خودداری کنید زیرا این مواد با تأثیرات مخربی که بر روی قلب به جای می‌گذارند، مشکلات جدی را به وجود می‌آورند و سلامت افراد را بیشتر تهدید می‌کنند.
- خواب کافی می‌تواند به بهبود وضعیت قلب کمک شایانی کند. به همین دلیل حتما برنامه‌ای منظم جهت خواب خود تنظیم کنید.
- در پاسخ به این سوال که آیا میزان ابتلا به بیماری قلبی در مردان بیشتر است؟ گفتیم که این مسئله به عوامل مختلفی بستگی دارد و تمام افراد ممکن است به گونه‌ای شاهد ابتلا به بیماری‌های قلبی باشند. به همین دلیل پیروی از سبک زندگی سالم به تمام افراد توصیه می‌شود.
- مصرف بیش از اندازه سدیم می‌تواند منجر به افزایش فشارخون و ایجاد سکته قلبی شود. به همین خاطر مصرف آن را در برنامه غذایی خود به حداقل برسانید.
- مصرف فست فودهای چرب را از برنامه غذایی خود حذف کنید و به جای آنها از غذاهای دریایی همچون ماهی‌ها بهره بگیرید.
- هر چند وقت یک‌بار جهت بررسی وضعیت قلب خود به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید و در صورت تجویز دارو، به موقع و سر وقت آنها را مصرف کنید.
- یوگا روشی بسیار مفید است که می‌تواند وضعیت قلب را بسیار بهبود بخشد، به همین خاطر در هفته چند بار آن را انجام دهید.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به این سوال که چرا مردان بیشتر از زنان دچار بیماری های قلبی می شوند؟ پاسخ دهیم. توجه داشته باشید همه افرادی که بیماری‌های قلبی را تجربه می‌کنند، دارای علائم یکسانی نیستند و برخی از افراد درد خفیف و برخی دیگر درد بسیار شدیدتری دارند. ناگفته نماند برخی از افراد نیز هیچ علائم قابل مشاهده‌ای ندارند و ممکن است اولین نشانه در آنها، ایست قلبی باشد. با این حال هر چقدر علائم بیشتر باشد، احتمال جلوگیری از بروز سکته قلبی به مراتب بیشتر خواهد بود. بنابراین، بهتر است به نکاتی که اشاره کردیم، توجه کنید و با دریافت نوبت آنلاین یا حضوری و چکاپ دوره‌ای، از سلامت قلب خود مطئن شوید.
آرامش قلب شما با کلینیک دکتر قلب
بدون دیدگاه