غلظت خون زمانی به وجود میآید که تعداد گلبول‌های قرمز نسبت به حجم خون، تا حدود زیادی افزایش یابد. گلبول‌های قرمز در بدن وظیفه دارند که اکسیژن را به تمام بافت‌ها و اندام‌های بدن منتقل کنند. زمانی که تعداد این سلول‌های خونی بیشتر از حد مجاز شود، خون غلیظ می‌شود و احتمال ایجاد لخته چندین برابر خواهد شد. دقت داشته باشید علائم غلظت خون بالا تحت هیچ شرایطی نباید نادیده گرفته شوند زیرا لخته‌هایی که به وجود می‌آیند، اگر در مسیر انتقال خون به مغز یا قلب قرار بگیرند، ریسک سکته قلبی و مغزی چندین برابر می‌شود.
در اصطلاح پزشکی غلظت خون بالا را با نام polycythemia و erythrocytosis می‌شناسند. این مشکل اغلب در مردان بالای ۴۰ سال مشاهده می‌شود و پزشک می‌تواند با استفاده از آزمایش خون CBC، آن را تشخیص دهد. در هر صورت اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره نشانه های غلظت خون بالا و عوارض آن به دست آورید، توصیه می‌کنیم مطالب مهمی که در ادامه ذکر می‌شود را نادیده نگیرید.
علائم غلظت خون چیست ؟
اکثر بیماران مبتلا به غلظت خون، تا وقتی که دچار لخته‌های خونی نشوند، علائم غلظت خون را تجربه نمی‌کنند. لخته‌های خونی معمولاً در سیاهرگ‌ها به وجود می‌آیند و میتوانند موجب مشکل در گردش خون و دردهای شدید شوند. توجه داشته باشید غلظت خون بالا باید حتما توسط پزشک و با انجام آزمایش‌های لازم تشخیص داده شود.
افرادی که دارای سابقه خانوادگی لخته خون هستند، ممکن است جهت پیشگیری از بروز این مشکل به فکر آزمایش خون باشند. غلظت خون می‌تواند در مراحل مختلف، علائم و نشانه‌های گوناگونی همچون تاری دید، کوفتگی، سرگیجه، نقرس، فشارخون بالا، سردرد، کمبود انرژی، خارش پوست و تنگی نفس را از خود بروز دهد.
این علائم و نشانه های غلظت خون بالا اصلا نباید نادیده گرفته شوند زیرا با نادیده گرفتن آنها ممکن است غلظت خون روز به روز بیشتر شود و مشکلات جدیتری برای‌تان به وجود بیاید. به همین دلیل هر زمان که شاهد چنین علائمی بودید، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید تا درمانی به موقع داشته باشید.
علت ایجاد غلظت خون
غلظت خون بیماری بسیار خطرناکی است که به تدریج و به مرور زمان رشد میکند. همان‌‌طور که گفته شد، این بیماری اغلب در سنین بالا و بعد از ۴۰ سالگی خود را نشان میدهد. علت بروز غلظت خون می‌تواند به ۲ صورت اولیه یا ثانویه باشد. در نوع اولیه، غلظت خون ریشه ژنتیکی دارد و در نوع ثانویه نیز می‌تواند به دلیل عوارض بیماری‌های دیگر همچون بیماری‌های ریوی و قلبی و عروقی ایجاد شود.
افرادی که میدانند علائم غلظت خون چیست و به چه دلیلی این مشکل به وجود میآید، میتوانند در مواقع ضروری اقدامات بهتری بگیرند و جلوی انتشار آن را نیز بگیرند. ناگفته نماند که کمبود اکسیژن، استرس‌ها و تنش‌های عصبی، مصرف سیگار و همچنین مصرف برخی داروهای مختلف هم در ایجاد غلظت خون نقش مؤثری دارند.
دقت داشته باشید تشخیص علت غلظت خون برعهده پزشک متخصص بوده و شما نباید به توصیه افراد بدون آگاهی در این زمینه توجه کنید و همچنین اقدامات درمانی نامناسبی را انجام دهید.
در واقع بهتر است بدانید اصلیترین و مهمترین علت بروز علائم غلظت خون ، پیروی کردن از سبک زندگی ناسالم است. افرادی که به رژیم غذایی خود اهمیت نمی‌دهند و به میزان کافی فعالیت ندارند، به غیر از بیماری غلظت خون در معرض بیماری‌های قلبی نیز قرار میگیرند.
این افراد اگر به موقع توسط پزشک متخصص قلب و عروق درمان نشوند، ممکن است نیاز به روش‌های درمانی پر خطری همچون عمل جراحی داشته باشند. به همین خاطر اگر می‌خواهید شاهد عوارض و علائم غلظت خون بالا نباشید، توصیه می‌کنیم از عواملی که زندگی سالم را تحت تأثیر منفی قرار می‌دهند دوری کنید و سبک زندگی مناسبی برای خود انتخاب نمایید.
آسیب‌ها و عوارض غلظت خون بالا
غلظت خون هم مانند سایر بیماری‌ها دارای یک‌سری عوارض و آسیب‌ها بوده که اگر به موقع درمان نشود، سلامت بیمار به‌شدت تهدید می‌شود. از جمله مهمترین عوارض غلظت خون بالا می‌توان ایجاد لخته خون در پاها را نام برد.
لختگی خون در پاها اصلیترین علت ترومبوز ورید عمقی بوده و اگر به ریه برسد، ممکن است منجر به آمبولی ریه و همچنین مرگ شود. علائم آمبولی ریه عبارت‌اند از تنگی نفس و احساس درد در قفسه سینه که در هر کسی به گونه‌ای نمایان می‌شود.
یکی دیگر از مشکلات و عوارضی که بیماران مبتلا به غلظت خون بالا احتمال دارد آن را تجربه کنند، لخته شدن خون در سرخرگ‌ها و شریان‌ها است. دقت داشته باشید لختگی خون در شریان و رگ گردن می‌تواند با مرور زمان به مغز برسد و باعث ایجاد سکته مغزی شود.
این لخته‌های خونی اگر در شریان‌های منتهی به قلب ایجاد شوند نیز منجر به حمله قلبی خواهند شد. دلیل این امر نیز این است که لخته‌های خون با مسدود کردن رگ مربوطه، جریان اکسیژن را قطع می‌کنند و مشکلات جدی در اندام‌های بدن به وجود می‌آورند. در چنین شرایطی فرد باید سریعاً خود را به دکتر قلب برساند تا تحت معاینه قرار بگیرد و سریعاً درمان شود.
بیشتر خوانید:
- علائم فشار خون بالا چیست؟ آنچه باید درباره کنترل و عوارض فشار خون بدانید
- علائم چربی خون بالا در مردان و زنان چیست؟
تعادل نداشتن سطح غلظت خون سبب بروز مشکلات جدی می‌شود و اگر این مشکلات نادیده گرفته شوند، جان بیمار به خطر می‌افتد. به همین دلیل، لازم است که عوارض غلظت خون بالا را بشناسید و نسبت به درمان به موقع، بی‌تفاوت نباشید.
دقت داشته باشید عوارض و آسیب‌های غلظت خون بر روی بدن میتوانند به صورت کوتاه مدت یا بلند مدت مشاهده شوند و این مسئله بیشتر به زمان درمان، شدت بیماری و همچنین اقداماتی که انجام می‌دهید، بستگی دارد.
نحوه کنترل عوارض غلظت خون بالا
عوارض غلظت خون بالا را می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی همچون مصرف داروهای رقیق کننده خون کنترل و درمان کرد. بعضی از داروهای رقیق کننده نظیر پلاویکس و آسپرین، چسبندگی پلاکت‌ها را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهند. بعضی دیگر از داروها مانند کومادین و هپارین هم با کند کردن سیستم انعقاد خون، موجب کاهش خطر بروز لخته‌های خونی خواهند شد.
توجه داشته باشید معمولاً دوره درمان با استفاده از داروهای رقیق کننده خون، ۶ ماه است. البته در برخی موارد با در نظر گرفتن خطر ایجاد مشکلات جدی‌تر ممکن است پزشک مصرف این داروها را برای مدت زمان نسبتاً بیشتری تجویز کند.
مشکلاتی همچون کبودی بیش از حد و خونریزی مزمن، اغلب ناشی از خون بسیار رقیق هستند. لخته خونی حاصل از غلظت خون، بسیار شایع‌تر از خونریزی حاصل از رقیق بودن خون است. بیشتر بیماران مبتلا به فون ویلبراند و بیماران هموفیلی دچار رقت خون می‌شوند.
در بیماران هموفیلی، بدن فاقد نوعی ماده منعقد کننده خون بوده که همین امر منجر به خونریزی شدید در مفاصل می‌شود. خونریزی‌های غیر قابل کنترل در این بیماران اکثراً با داروهای غلیظ کننده خون قابل درمان است. بیماران مبتلا به بیماری فون ویلبراند خیلی سریع دچار خونریزی و کبودی می‌شوند زیرا پلاکت خون در این بیماران دارای پوشش چسبنده سالم نیستند.
در صورتی که افراد مبتلا به رقت خون به جراحی نیاز داشته باشند، جهت پیشگیری از عوارض خونریزی پس از عمل، بهتر است قبل از عمل، غلیظ کننده‌های خون را مصرف نمایند. البته بهتر است هنگام مشاهده علائم غلظت خون بدون تجویز پزشک اقدام به مصرف داروهای مختلف نکنید.
بهترین روش‌‌ها برای درمان غلظت خون بالا
در حال حاضر، روش‌های مختلفی برای درمان غلظت خون وجود دارد که با توجه به سطح بیماری، شرایط موجود، سن و عوامل زمینه‌ای، می‌توانید درمان مناسبی برای خود انتخاب کنید. از این رو در ادامه بعضی از روش‌های رایج درمان غلظت خون بالا را نام برده‌ایم تا انتخاب گزینه‌ای مناسب، برای‌تان راحت‌تر شود.
· درمان داروئی
برای درمان غلظت خون بالا می‌توانید از داروهای بسیار متفاوتی بهره بگیرید که یکی از محبوب ترین آنها آسپرین است. آسپرین جزو اصلیترین داروها برای درمان غلظت خون بوده که از لخته شدن خون جلوگیری میکند.
داروهای ضد پلاک هم مانند تیکلوپدین و کلوگیدوگرل با جلوگیری از چسبیدن برخی سلول‌های خونی، به درمان این مشکل کمک می‌کنند. ریواروکسابان، وارفارین، آپیکسابان، انوکساپارین و همچنین دابیگاتران به عنوان داروهای انعقاد خون از تشکیل شدن لخته‌های خونی جلوگیری می‌نمایند.
فراموش نکنید مصرف این داروها صرفاً پس از تجویز پزشک متخصص امکان پذیر است و تحت هیچ شرایطی نباید از داروهای افراد دیگر استفاده کنید.
· پرتودرمانی
درمان غلظت خون بالا با استفاده از پرتودرمانی هم امکان پذیر است و بیماران میتوانند زیر نظر پزشک از این روش هم بهره بگیرند. پرتودرمانی موجب کاهش تولید گلبول‌های قرمز موجود در مغز استخوان خواهند شد. البته ناگفته نماند که این روش عوارضی جدی همچون لوسمی را به دنبال دارد و انجام دادن آن خیلی توصیه نمی‌شود.
· درمان خانگی
با این که بیماری غلظت خون بسیار خطرناک است، اما می‌توانید با به کار بردن روش‌های درمانی خانگی آن را کنترل و درمان کنید. اگر سیگار می‌کشید، بهتر است مصرف آن را قطع کنید و در محیط‌هایی که دود سیگار در آن وجود دارد، قرار نگیرید. ورزش روزانه را فراموش نکنید و به میزان کافی مایعات بنوشید.
افرادی که به طور مرتب ورزش می‌کنند، جریان خون در بدن‌شان بهبود می‌یابد و از این طریق هم جلوی ایجاد لخته‌های خونی را میگیرند. بهترین حرکات برای جلوگیری از لختگی خون، حرکات کششی بوده که می‌توانید آنها را به راحتی انجام دهید.
· اهدای خون
حال که به خوبی با نشانه های غلظت خون بالا آشنا شدید، بهتر است در مواقع رخ دادن آنها از روش‌هایی همچون اهدای خون و حجامت هم بهره بگیرید. با اهدای خون می‌توان خیلی راحت تعداد RBC ها را کاهش داد و جلوی لخته شدن خون در بدن را گرفت.
خوراکی‌های مفید برای درمان غلظت خون بالا
رژیم غذایی مناسب کمک زیادی به کاهش علائم غلظت خون بالا میکند و افرادی که در رژیم غذایی خود به مقدار کافی از سبزیجات، میوه‌ها، مغزها، غذاهای کم‌چرب، دمنوش‌ها و پروتئین‌ها استفاده کنند، میتوانند درمان مؤثرتری داشته باشند.
به طور معمول میوه‌ها و غذاهای زیادی وجود دارند که مصرف‌شان می‌تواند به درمان غلظت خون بالا بسیار کمک کند. از جمله این مواد خوراکی می‌توان آب لیموی ترش، ماهی، موز، آلبالو، سیر، سبزیجات، فلفل قرمز و لبنیات کم چرب را نام برد.
در این میان دمنوش‌های گیاهی نیز جایگاه ویژه‌ای دارند که نباید مصرف‌شان نادیده گرفت. دمنوش‌هایی همچون چای سبز و دمنوش زنجبیل، با داشتن اسید سیالیسیک میتوانند جلوی لخته شدن خون در رگ‌ها را بگیرد و خون را بسیار رقیق‌تر کنند.
دمنوش دارچین نیز با برخورداری از کوکارین تاثیر مستقیمی در جلوگیری از انعقاد خون دارد و برای بیماری‌های التهابی و فشار خون هم بسیار مناسب است. برای درمان غلظت خون بالا می‌توان از دمنوش توت، دمنوش عناب و آویشن، دمنوش گیلاس و دمنوش ریشه شیرین بیان نیز استفاده کرد.
گزینه‌های دیگری هم برای درمان این بیماری در طب سنتی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به عرق سیر، عرق بابا آدم، عرق دارچین، عرق گزنه، عرق آقطی، عرق قاصدک و عرق آلوورا اشاره کرد.
سخن پایانی
با این که غلظت خون به نظر کاملاً معمولی و رایج میآید، اما به هیچ عنوان نباید آن را نادیده بگیرید یا این که درمان را به تأخیر بیاندازید. دقت داشته باشید علائم غلظت خون در تمام بیماران به یک صورت نبوده و هر کسی ممکن است با توجه به شدت و شرایطی که دارد، شاهد علائم مختلفی باشد. شما می‌توانید با اصلاح سبک زندگی، مصرف غذاهای سالم، اهدای خون به موقع، ورزش منظم، نوشیدن آب و مایعات کافی، از به وجود آمدن این مشکل جلوگیری کنید و زندگی سالمی داشته باشید.
سوالات متداول
چه کسانی بیشتر در معرض خطر غلظت خون بالا هستند؟
دقت داشته باشید علائم غلظت خون بالا میتوانند در هر سنی مشاهده شوند اما به طور کلی افراد بزرگسال در سنین ۴۰ تا ۷۵ سال، بیشتر شاهد این بیماری هستند. همچنین بهتر است بدانید که زنان در مقایسه با مردان، کمتر در معرض بیماری غلظت خون قرار میگیرند. البته ناگفته نماند احتمال ابتلای زنان در سنین پایینتر، مقداری بیشتر است.
بهترین زمان برای مراجعه به پزشک چه موقعی است؟
بیمارانی که میدانند علائم غلظت خون چیست ، باید به محض مشاهده آنها، سریعاً خود را به پزشک داخلی جهت معاینه برسانند. پزشک در چنین شرایطی آزمایشات لازم را انجام میدهد و بیمار را از میزان پیشرفت بیماری، مطلع میکند. دقت داشته باشید اگر درمان بیماری غلظت خون به موقع نباشد، مشکلات جدیتری به وجود میآید و حتی ممکن است که بیمار بر اثر ایست قلبی یا مغزی، جان خود را از دست بدهد.
آرامش قلب شما با کلینیک دکتر قلب
بدون دیدگاه